Diğer Yazılar

Nail’in ölümünden iki yıl önce, 2011 Haziran’ında, Kapital’in ilk cildinin Almanca aslından çevirisinin basımı vesilesiyle bir konferans düzenlenmişti (1). Nail ile aynı panelde yan yana oturuyorduk. Nail’i yakından tanıyanlar bilir, onun ara sıra takındığı biraz müstehzi, biraz muzip bir üslubu vardır.

On yıl olmuş. On yıl boyunca Türkiye’nin Marksist iktisatçıları ekonomi politiğin eleştirisine vukufunu günceli yorumlarken ustalıkla uygulayan bir kalemin yazdıklarını okuyamadı. On yıl boyunca Türkiye sosyalist hareketi, onun dost ama uyarıcı sesini duymadı. On yıl boyunca devrimci Marksist hareket teorik kavrayış bakımından en ileri temsilcilerinden birinden yoksun kaldı. On yıl boyunca arkadaşları, yoldaşları ve öğrencileri Nail Satlıgan’dan mahrum kaldı.

Bu yazı ilk kez 30 Kasım-3 Aralık 2022 tarihleri arasında Gerçek gazetesinin websitesinde dört bölümlük bir yazı dizisi olarak yayımlanmıştır.

19 Haziran ABD'de önemli bir tarihi olayın yıldönümü olarak, özellikle siyahi nüfus tarafından sevinçle kutlanıyor. Bu gün, Amerika'da köleliğin kaldırılmasına giden yolda belirleyici olan Amerikan İç Savaşı'nda da mücadelenin esas konusu olan Hürriyet mücadelesinin sembolü olan ve köleliğin kaldırılmış olduğunu ilan eden Hürriyet Belgesi'nin, 19 Haziran 1865'te köleliği ilga etmeyi en son başaran eyalet olan Teksas'ta halka açık olarak okunmasının yıldönümüdür.

Dünya finans sisteminin kalbi olan Wall Street’te borsa, 12 Mart Perşembe günü dört gün içinde ikinci defa kapatıldı. S&P 500 adını taşıyan en geniş tabanlı endeks yüzde 7 düşerse, otomatik “devre kesici” (circuit breaker) adını taşıyan mekanizma hareket geçiyor ve borsa 15 dakika boyunca kapalı kalıyor. Geçtiğimiz Pazartesi (9 Mart) bu yaşanınca kimileri bu günün tarihe “Kırmızı Pazartesi” olarak geçeceğini söylemişti. 1929’un ünlü borsa çöküşünün “Kara Salı”sına nazire vardı burada elbette.

Mike Davis

12 Mart 2020

COVID-19 canavarı artık kapımızda. Araştırmacılar salgını tanımlamak için gece gündüz çalışıyorlar fakat üç büyük zorlukla karşı karşıyalar.

Birincisi, test kitlerinin süregiden yetersizliği, hatta yokluğu, salgını kontrol altına almaya ilişkin tüm umutları ortadan kaldırdı. Dahası, bu durum üreme oranı, enfekte olmuş nüfusun büyüklüğü ve iyi huylu enfeksiyon sayısı gibi önemli parametrelerin doğru tahminini engelliyor. Ortaya çıkan sonuç bir rakamlar kaosudur.

Son yıllarda Türkiye solunda ve Kürt hareketi içinde büyük bir popülariteye kavuşan Amerikalı sosyal bilimci Immanuel Wallerstein 1 Eylül’de hayata gözlerini kapatalı beri, soldan birçok ses onu göklere çıkarıyor. Gerek Türk solunda gerekse Kürt hareketi içinde Sovyetler Birliği ve Çin’in çökmesinden bu yana ortaya çıkan Marksizmden uzaklaşma eğilimleri göz önüne alınırsa bunu anlamak mümkün. Anlaşılması zor olan, Marksizme sahip çıkan bir dizi arkadaşımızın da Wallerstein’in sosyal bilimine ve dünya görüşüne sahip çıkması. Herkese hak ettiğini vermek gerek.

Devrimci Marksizm dergisi Marx’ın doğumunun 200. Yılı vesilesiyle Şişli Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde “Sınıf, devrim, sosyalizm” başlıklı bir konferans düzenledi. Konferans beş yıl önce kaybettiğimiz Türkiye’nin en önemli Marksistlerinden Nail Satlıgan’ın anısına gerçekleştirildi. Konferans boyunca Marx’ın devrimci düşünce ve eylemleri konuşulurken sık sık yakın mücadele arkadaşı Engels, ve onun en iyi öğrencisi, 20. Yüzyıla damgasını vuran sosyalist Ekim Devrimi’nin lideri Lenin’e de yer verildi.

Bugün Yaşar Kemal'in ölümünün üçüncü yıldönümü. Yükselen istibdadın koşullarında onun eksikliğini daha da yoğun hissediyoruz. Büyük ustayı bu yıl onun Akçasaz'ın Ağaları adlı romanı üzerine Özgür Öztürk arkadaşımızınDevrimci Marksizm dergisinde  yayınlanmış olan bir yazısı ile anıyoruz.

“O iyi insanlar, o güzel atlara bindiler çekip gittiler.”